The day after

Het blijft bijzonder hoe goed een mens op de been weet te blijven na een nacht van 3.5 uur slaap. Ik kan terugkijken op een productieve werkdag, mijn werkgever mag blij zijn met mijn nachtelijke escapades. Maar nu, op weg naar huis op de A12 ter hoogte van Woerden, moet ik wel even een paar wegtrekkers pareren. Om bij de les te blijven laat ik in gedachten de objecten van vannacht de revue passeren. Veel zijn het er niet want ik heb het rustig aan gedaan. Dat was ik al van plan, want op het moment neem ik liever de tijd om rustig naar een object te kijken dan dat ik er heel veel opzoek. Maar vanavond is het wel heel relaxed; Esther, Nathan en ik staan gezellig te kletsen met FirstLight en zijn vrouw, die in de buurt blijken te wonen en ons in het Dijkgatsbos met een bezoek komen vereren.

Wel heb ik de kijker al gecollimeerd en de zoeker uitgelijnd op Vega. En als ik daar dan toch in de buurt ben ligt het voor de hand om de RDF even tussen Sulafat en Sheliak te steken, waarbij de Ringnevel M57 al mooi in de Maxvision zichtbaar is. Na interessante gesprekken met de optiekgrootmeester ga ik dan toch eens van start, en begin in Cygnus met de Footprint Nebula M(inkowski) 1-92. De starhop begint bij Albireo en dat is natuurlijk al meteen een goed begin. De geel-blauwe dubbel blijft een klassieke schoonheid. M1-92 is snel gevonden, tenminste de locatie dan, want van het ding zelf kan ik geen chocola maken. Ik zie alleen een vliegervormig asterisme maar geen spoor van een nevel. Dat krijg je als je onvoorbereid een object opzoekt met het motto “verras me”. En dat werkt niet bij M1-92, want een van die “sterren” in het asterisme blijkt achteraf de nevel te zijn. En als je genoeg doorvergroot zijn het er twee, maar dat heb ik ook niet gedaan want helaas is de batterij van het volgplatform leeg. Over verrassingen gesproken… Dan door naar mijn favoriete open cluster, NGC6802 in de Coathanger. Dit is dus typisch zo’n object om eens rustig de tijd voor te nemen, zeker nu ik beschik over wat meer opening waarmee zo’n object, ik zal maar zeggen, wat sterker binnenkomt. Hoe langer ik kijk, hoe meer sterren er fonkelen op een achtergrond van zwakkere soortgenoten en een langwerpige vlam vormen van een onzichtbare kaars die lijkt te staan op een kandelaar waarvan de voet uit twee dubbelsterren bestaat. Of zoiets.

Object van de Maand NGC7662 is van een heel ander kaliber. Deze planetaire nevel valt vooral op door zijn kleur. In tegenstelling tot de meeste deepsky-objecten doet de Blue Snowball zijn naam niet alleen fotografisch, maar ook visueel eer aan. Al in widefield staat de ronde vlek pontificaal blauw te zijn, maar zeker bij een hogere vergroting van 225x toucheert het sterontplofsel de kegelcellen van het netvlies met gepast geweld. Vanwege het tijdelijk niet functioneren van het volgplatform is verder doorvergroten naar 360x geen optie maar bij 225x is wel een holte in de ronde vlek te zien die enigszins off-center lijkt. Ook lijkt de nevel wat vlekkerig, waardoor het geheel mij doet denken aan een roos. The Blue Rose dus, wat mij betreft. Een showpiece. Een stuk lager, in Aries, zoek ik de planeet Uranus op, en die is niet moeilijk te vinden. Bij doorvergroten is de minischijf goed te zien, en ook deze is blauwachtig, maar natuurlijk lang niet zo duidelijk als NGC7662. Een leuke bijvangst is de maan Oberon, die vrij duidelijk te zien is op enige afstand onder de planeetschijf. Dat had ik niet verwacht, hoewel ik vorig jaar ook al eens een maan van Uranus heb gezien door de telescoop van Esther. Door diezelfde telescoop mag ik vanavond ook NGC772 in Aries even bekijken, die ook als Arp 78 door het leven gaat vanwege zijn kommavorm. Na enige tijd kijken meen ik die ook te zien. Helaas blijk ik hem verkeerd om te hebben gezien, en als Esther en Nathan niet over een kommavorm hadden gesproken dan had ik die waarschijnlijk ook helemaal niet gezien. De kracht van suggestie…

In het oosten komt Perseus al een mooi stuk boven de boomtoppen uit en ik mik de kijker op Algol, om van daaruit Perseus A (NGC1275) en consorten op te zoeken, aka Abell 426 aka het Perseus Galaxy Cluster. De aanvoerder laat zich makkelijk vangen, evenals buurmannen NGC1272 en NGC1278, en hier en daar nog wat bescheidener stelsels. Maar echt lekker uitpluizen, zoals ik van plan was, valt even tegen. De reden: ik heb wat moeite met het lezen van een atlas of Skysafari, en heb daar een leesbril voor nodig. Iets met leeftijd ofzo. En dan is schakelen tussen Skysafari en het oculair wat lastig. Natuurlijk kan een mens dan ook gewoon zijn contactlenzen uitdoen om het probleem op te lossen en dan de gewone bril even gebruiken om de RDF te richten. Maar dat bedenk je dan weer achteraf. Gelukkig maakt het allemaal niet uit op deze uiterst relaxte avond. Anyway, misschien maar eens gaan uitkijken naar multifocale lenzen, en voor de rest van deze avond naar showpieces.

In deze tijd van het jaar ligt de Andromedanevel M31 natuurlijk voor de hand met zijn secondanten M32 en M110. Ook nu tonen de 40 centimeters weer hun kracht, in combinatie met de misschien wel heel goede transparantie, want nooit eerder zag ik de stofbanden van M31 zo duidelijk. Het lijken er zelfs wel twee, waartussen een sliert Andromedastelsel vanuit het westen wordt gesandwiched om ongeveer ter hoogte van de kern abrupt te eindigen. Aan de overkant van Mirach doe ik M33 nog aan omdat ik er toch in de buurt ben, maar ik verwacht niet veel van die vage vlek. Maar blijkbaar is de transparantie echt wel goed vanavond, want die vage vlek blijkt verrassend veel detail te laten zien. Of ik nu echt spiraalarmen zie durf ik niet te zeggen maar wel zie ik hier en daar wat vlekken. Een hele opvallende bevindt zich onder de kern, en het lijkt wel een helder buurstelsel, zoals M32 “in” M31. Maar zulke secondanten heeft M33 voor zover ik weet niet, en het blijkt volgens Skysafari te gaan om een HII-gebied: NGC604. Nooit geweten dat je die echt visueel kunt zien, en dat zonder filter. En hij is nog helder ook. Op andere plaatsen zijn ook van die vlekken te zien, en dat zijn vast ook van die geïoniseerde waterstofwolken. Toch weer een leuke bijvangst op een pretentieloze waarneemavond.

Oh ja, ik was aan het rijden, wel blijven opletten. Weet je wat, ik laat de telescoop lekker in de auto want misschien is het zaterdag weer helder, al moet ik nu even niet denken aan de volgende waarneemnacht. Nu wil ik alleen maar slapen. En dan zul je altijd zien dat je na een avond sporten weer helemaal bent opgeleefd. Gelukkig slaap ik die nacht des te beter. Even kijken, hoe zien de voorspellingen eruit voor zaterdag?